Beschrijving
Solist: |
Sofia Vasheruk |
Dirigent: |
Jeppe Moulijn |
Tijdens dit concert worden de volgende stukken ten gehore gebracht:
Prokofiev – Pianoconcert nr. 2
Shostakovich – Symfonie nr. 7 ‘Leningrad’
Sergej Prokofjev (1898-1953) was een van de belangrijkste Russische componisten van de 20e eeuw. Hij was vanaf jonge leeftijd een vernieuwer, die graag de conventie uitdaagde. “Mijn voornaamste deugd (of, als je wilt, gebrek) is een onvermoeibare levenslange zoektocht naar een origineel, individueel muzikaal idioom. Ik verafschuw imitatie, ik verafschuw afgezaagde middelen.”
Prokofjev, als enigst kind geboren in een rijke familie het tsaristisch Rusland op een landgoed in wat nu Oekraïne is, had een aangeboren muziektalent. Hij componeerde al toen hij vijf jaar oud was en op negenjarige leeftijd deed hij al pogingen een opera te componeren. Toen hij 13 jaar oud was, meldde hij zich, aangemoedigd door Alexander Glazonov, aan bij het conservatorium in St. Petersburg. Hij studeerde orkestratie bij de beroemde Russische componist Nikolai Rimsky-Korsakov (1844-1908). Hij was veel jonger dan de andere studenten en werd gezien als arrogant en cerebraal en kreeg al snel de reputatie van ‘enfant terrible’, van iemand “die strenge avant-gardistische muziek schreef met een neiging tot choqueren”.
Prokofjev componeerde zijn eerste pianoconcert in 1911-1912; de kritieken waren meedogenloos. Dat was ook het geval bij het tweede pianoconcert uit 1913. Er werd over geschreven dat bij sommige toehoorders “ verstijfd van schrik, de haren overeind stonden en spontaan een afkeer kregen van de dissonante harmonie, het percussieve, stekelige pianoschrift, het koortsachtige spel en de enorme, 10 minuten durende cadens in het eerste deel” (Arnold). Toch zagen anderen ook verdienste in het werk, vooral leden van de Modernistische muziekbeweging. Volgens ‘the ‘Oxford Companion to Music’ lieten deze vroege werken zien dat Prokofjev een scherp gevoel voor orkestrale kleur, een stevige greep op de structuur en een uitgesproken lyrische gave bezat. Ook is er een vleugje venijn dat aan zoveel van Prokofjevs muziek ten grondslag lijkt te liggen.”
Tijdens de Russische revolutie in 1917 is het manuscript van het tweede pianoconcert met alles erop en eraan in een vlammenzee verloren gegaan. Uit diverse schetsen die hij nog had, heeft hij het werk in 1923 gereconstrueerd. In hoeverre die versie en die van 1913 van elkaar verschillen zullen we nooit weten. Maar ook deze versie uit 1923 werd niet goed ontvangen door het publiek.
Heden ten dage wordt Prokofjevs tweede pianoconcert als een meesterwerk beschouwd.
(bronnen: Mark Cartwright, 10-08-2023 en Mark Pullinger, 27-04-2023), Wikipedia).
Dmitri Shostakovich (1906-1975) was een van de belangrijkste componisten van de 20e eeuw. Zijn werken weerspiegelen de moeilijke levensomstandigheden in de voormalige Sovjet-Unie op soms deprimerende wijze.
Shostakovich werd geboren in Sint-Petersburg en kwam als kind al in aanraking met Russische en Duitse muziek. Op 13-jarige leeftijd begon hij zijn studie piano en compositie aan het conservatorium van Petrograd, die hij in 1925 op spectaculaire wijze afrondde: zijn afstudeerwerk, de eerste symfonie, werd meteen een internationaal succes. Echter, na het afronden van zijn studie moest Shostakovich zich redden als pianist in bioscopen, ook uit twijfel over zijn roeping. In 1928 voltooide hij zijn eerste opera, ‘de Neus’ en met zijn tweede opera ‘Lady Macbeth van Mtensk’ (1934) had hij twee jaar lang opnieuw groot succes tot het in 1936 Stalins ongenoegen opriep. Toen werd het stuk in de Pravda afgekraakt als “chaos in plaats van muziek”. Shostakovich, die werd beschuldigd van “formalisme” en van “vervreemding van het volk”, leefde vanaf die tijd in constante angst om slachtoffer te worden van de ‘Grote Zuivering’ door Stalin. Hoewel hij werd gerehabiliteerd vanwege zijn vijfde symfonie uit 1937 -in 1941 ontving hij ook de eerste van verschillende ‘Stalinprijzen’- werd hij zijn hele leven vergezeld van doodsangst.
Tijdens de tweede wereldoorlog componeerde hij zijn ‘Leningrad Symfonie (Nr. 7), die wereldwijd een symbool werd van verzet tegen het fascisme. Het werk ging informeel in première op 5 maart 1942 in Kuybyshev, een stad in het Oosten aan de Wolga, waarnaartoe de componist en vele van zijn collega’s waren geëvacueerd tijdens het beleg van Leningrad. Daar regelde Shostakovich ook dat de partituur op microfilm werd gezet en het land uit werd gevoerd. Zo werd de partituur via Iran, Egypte en Zuid-Amerika naar de Verenigde_Staten gevlogen, waar het op 19 juli 1942 in Amerikaanse première ging.
Enkele weken later, op 9 augustus 1942, zou de symfonie onder zeer dramatische omstandigheden in première gaan in Leningrad. De stad was al zo lang belegerd dat verschillende orkestleden in de repetitieperiode door hongersnood waren bezweken en het ensemble dat te weinig spelers had, werd aangevuld met soldaten die redelijk goed een orkestinstrument beheersten. Het stuk werd via luidsprekers in de stad en omtrek uitgezonden, zowel om het Russische volk aan te moedigen als om de Duitse bezetter duidelijk ter maken dat overgave niet nabij was. Toen het concert begon, zetten de Duitsers net hun aanval in, maar Sovjetcommandanten gaven hun artillerie het bevel niet te schieten totdat de symfonie was gespeeld.
Der Sovjetautoriteiten waren er snel bij om de zevende symfonie verklaren tot een muzikale uitbeelding van heldhaftige militaire acties, hoewel Shostakovich zelf zei dat het stuk meer emotioneel dan picturaal was. Na het einde van de tweede wereldoorlog werd het stuk nog maar weinig gespeeld in de Sovjet-Unie, omdat het ministerie van Cultuur het veroordeelde als pessimistisch. In het Westen werd het in de Koude Oorlog weinig gespeeld omdat het werk aanvankelijk was goedgekeurd door Stalin. Vanaf de jaren zestig kwam het weer in de gunst van zowel het Westen als de Sovjet-Unie. En later, bevrijd door de perestrojka hervormingen, stelden Sovjet musicologen vast dat Shostakovich zijn muziek had gebruikt om op subtiele wijze kritiek te leveren op het Stalinregime.
(Bronnen: Shostakovich Tage Gohrisch en Betsy Schwarm (Encyclopeduia Britannica
Over Sofia Vasheruk (informatie ontleend aan haar website)
Sofia Vasheruk is in Moskou in een familie van musici geboren. Met haar aangeboren liefde voor muziek begon ze op de leeftijd van vier jaar met haar pianostudie, eerst aan de Gnessin Staats Muziekschool (bij Prof. A. Traub) en daarna aan de Chopin Muziek Academie (bij Prof. K. Knorre) in Moskou.
Gedurende haar pianostudie nam Sofia met succes deel aan talrijke internationale concoursen waaronder het prestigieuze Koningin Elizabeth pianoconcours in Brussel, waar ze de halve finale bereikte.
In 2012 voltooide Sofia haar pianostudie aan het ArtEZ conservatorium in Enschede bij prof. M. Markov en in 2014 behaalde zij daar cum laude haar Master, terwijl zij tussen 2012 tot 2016 haar pianostudie voortzette aan de de Scuola di Musica di Fiscole in Florence en onder begeleiding van Prof. Elisabeth Virsaladze.
Sofia Vasheruk geeft vele soloconcerten en wordt regelmatig uitgenodigd bij verschillende orkesten. De afgelopen jaren speelde ze talloze pianoconcerten in concertzalen over de hele wereld.
Daarnaast heeft Sofia grote liefde voor kamermuziek. Ze specialiseert zich in repertoire voor zang en piano en repertoire voor cello en piano en tourt regelmatig met verschillende musici.
Vasheruk is in Moskou in een familie van musici geboren. Ze had van jongs af aan lijdenschap voor muziek en begon al op de leeftijd van vier jaar met haar pianostudie, eerst aan de Gnessin Staats Muziekschool (bij Prof. A. Traub) en daarna aan de Chopin Muziek Academie (bij Prof. K. Knorre) in Moskou.
Gedurende haar pianostudie nam Sofia deel aan talrijke internationale concoursen, waaronder het Koningin Elizabeth pianoconcours in Brussel, waar ze de halve finale bereikte, het Sigsmund Thalberg internationaal pianoconcours in Napels (derde prijs), het internationaal pianoconcours in Enschede (derde prijs), het André Dumortier internationaal pianoconcours in België (Grand Prix en bijzondere onderscheiding), het Nederlands nationaal pianoconcours ‘Young Pianist Foundation’ in Amsterdam (derde prijs).
In 2012 voltooide Sofia haar pianostudie aan het ArtEZ conservatorium in Enschede bij prof. M. Markov en in 2014 behaalde zij daar cum laude haar Master, terwijl zij tussen 2012 tot 2016 haar pianostudie voortzette aan de de Scuola di Musica di Fiscole in Florence en onder begeleiding van Prof. Elisabeth Virsaladze.
Sofia Vasheruk geeft vele soloconcerten en wordt regelmatig uitgenodigd bij verschillende orkesten. De afgelopen jaren speelde ze talloze pianoconcerten in concertzalen over de hele wereld met orkesten zoals het Noord Nederlands Orkest, Russian National Orchestra, Turkish National Philarmonic Orchstra, Armenian State Symphony Orchestra, Romanian State Philarmonic Orchestra.
Daarnaast heeft Sofia grote liefde voor kamermuziek. Ze specialiseert zich in repertoire voor zang en piano en repertoire voor cello en piano en tourt regelmatig met verschillende musici.